8 روش جراحی برای درمان کمردرد

آیا جراحی کمر کار درستی است؟

برای هر کمردردی چه نوع جراحی وجود دارد؟

آیا نظرات دوستان و فامیل در رابطه با جراحی کمر درست می باشد؟

مراجعه ی یکی از دوستان به چندین پزشک برای یافتن راهی برای رهایی از کمردرد و پیشنهاد پزشکان متعدد مبنی بر انجام عمل جراحی، من را به این فکر انداخت که خلاصه ای از انواع این جراحی ها را که این پزشکان توصیه کرده بودند یکجا جمع کرده تا شاید باعث جلوگیری از سردرگمی یک بیمار مبتلا به کمردرد همانند دوست من شود.

در این مقاله به تمامی ابهامات  در رابطه با جراحی کمر پاسخ خواهیم داد.

8 روش جراحی برای درمان کمردرد شامل موارد زیر می باشند:

1-پیوند مهره ای

رایج ترین روش جراحی برای کمر درد است.

پیوند مهره ای برای تقویت ستون مهره ها به کار می رود و از حرکات دردناک جلوگیری می کند.

برای انجام این نوع جراحی استخوان هایی را از سایر بخش‌های اسکلت خود فرد از قبیل لگن و یا از استخوانهای فرد دیگر به کمر فرد پیوند می زنند.

نتیجه پیوند مهره ای برای کمر درد بسیار متغیر است.

کاهش درد یک نتیجه خوب محسوب می شود.

از آنجا که در این روش معمولاً دیسک‌های بین دو یا چند مهره برداشته می شوند پیوند مهره ای می تواند منجر به کاهش انعطاف پذیری مهره ها شود و نیازمند یک دوره طولانی بازیافت است، تا پیوند ها به خوبی شکل بگیرند.

درمان و کاهش کامل درد در طی پیوند به ندرت رخ می‌دهد و بازیافت کامل مطابق این روش بیش از یک سال به طول می‌انجامد.

2-جایگزینی دیسک

در این روش دیسکی که صدمه دیده برداشته می شود و یک دیسک با ترکیبات مصنوعی مشابه و با اندازه حدود یک چهارم دیسک خود فرد در ستون مهره ها قرار می گیرد.

هدف جایگزینی دیسک فراهم آوردن انعطاف پذیری برای مهره های کمری و حرکت طبیعی بیشتر از این طریق است.

افرادی که تحت عمل جراحی فوق قرار می‌گیرند در دامنه سنی ۲۰ تا ۶۰ سال بوده و باید هیچ گونه بیماری استخوانی از قبیل پوکی استخوان و جراحی قبلی کمر نداشته باشند.

زمان بازیافت و ریکاوری این نوع جراحی در مقایسه با سایر گونه‌های جراحی از جمله پیوند مهره ای کوتاه تر و کمتر است.

روش جایگزینی دیسک بر روی دو دیسک پایینی مهره های کمری انجام می گیرد.

3-لامینکتومی (برداشتن لامینا)

لامینا لایه پوششی حلقه استخوانی کانال مهره ای است که یک ساختار محکم را در اطراف ستون مهره ها ایجاد می کند.

هنگامی که عصب های کانال مهره ای به وسیله یک دیسک سخت شده و یا برآمدگی استخوان تحت فشار قرار می گیرند با استفاده از لامینکتومی بخش‌هایی از لامینا را بر می دارند تا فشار بر روی عصب های مهره ای کاهش یابد.

رایج ترین دلیل لامینکتوم باریک شدن کانال مهرهای است که اغلب در مهره های چهارم و پنجم کمری رخ می دهد.

بیماران در این حالت معمولا از درد و بی حسی و سوزش در یک یا دو پا شکایت می‌کنند که در موقع ایستادن یا راه رفتن شدت یافته ولی در هنگام نشستن یا دراز کشیدن بهبود می یابد.

بیماران پس از لامینکتومی حدود یک تا سه روز در بیمارستان می مانند.

پس از ترخیص از بیمارستان آنان جهت بازیافت بدنی سریع‌تر بایستی به پیاده روی های کوتاه مدت پردازند و از نشست های ایستادن طولانی در یک حالت اجتناب کنند.

4-دیسکتومی (برداشتن دیسک)

با فتق دیسک، بخشی از دیسک که وارد کانال مهره ای شده ممکن است فشاری را بر روی ریشه‌های عصبی وارد کند و سبب ایجاد درد و بی‌حسی گردد.

عمل جراحی که برای اصلاح دیسک که فتق شده یا برداشتن بخشی از دیسک که ریشه های عصبی را تحت فشار قرار داده است انجام می گیرد دیسکتومی نام دارد که به شیوه های مختلفی انجام می گیرد.

امروزه بسیاری از جراحان این روش را به شکلی انجام می دهند که تنها نیازمند برش کوچکی است (و تهاجمی بودن را به حداقل می رساند)، در نتیجه آسیب کمری و عضلات کمر وارد می شود و بازیافت سریع تر است.

به طور کلی دیسک دوباره بیرون نمی زند مگر اینکه در اثر آسیب مکرر مجددا ضعیف شده باشد.

در دیسکتومی قسمت عمده دیسک در جای خود باقی می ماند و تنها قسمت بیرون زده اش برداشته می شود، ولی گاه دیسک را به طور کامل بر می دارند و آن را با هم جوشی و یا دیسک مصنوعی جایگزین می‌سازند.

5- ثبات بخشی پویایی مهره های کمری

این روش مشابه جایگزینی دیسک بوده ولی کمتر تهاجمی است (در واقع جایگزینی دیسک سبب تقویت ستون مهره ها نمی شود).

دو روش جراحی که برای تقویت ستون مهره ها به کار می رود عبارتند از:

الف- ثبات بخشی درون مهره ای:

در این روش یک buttress از عقب بین برجستگی های مهره‌ها قرار داده می شود.

ب- ثبات بخشی پیچ pedicle پویا:

این روش شامل قرار دادن یک جفت پیچ در بالا و زیر دیسک که جراحی شده است (به عبارت دیگر چهار پیچ برای هر دیسک).

به جای استفاده از پیچ های فلزی می توان میله های پلاستیکی را به کار برد تا امکان مقدار کمی حرکت فراهم شود.

به نظر می‌رسد این حرکت ناچیز در سطوح دیسک از وارد آمدن فشار اضافی بر روی بخش های کناری (که در همجوشی به وجود می آید) جلوگیری کرده و از آن محافظت می‌کند.

هر دوی روش های بالا از جهت خلفی ستون مهره ها انجام می گیرند.

6- جوش دادن (همجوشی یا فیوژن) ستون مهره ها(fusion)

هنگامی که حرکت فزاینده‌ای بین دو یا چند مهره وجود داشته باشد ممکن است درد مکانیکی ایجاد شده و عصب های مهره های کمری تحریک شوند.

هدف همجوشی مهره های کمری فشار آوردن به دو یا چند مهره است تا با هم رشد کنند.

این عمل مشابه به هم چسباندن دو استخوان شکسته است و با هدف اتصال یک مهره به مهره دیگر انجام می شود.

در این روش یک اتصال بین دو مهره قرار داده می‌شود تا از حرکت بین استخوان ها جلوگیری کند.

وجود این اتصال در اثر کاهش تحریک مداوم و تورم ریشه‌های عصبی باعث کاهش درد می‌شود.

گونه های مختلفی از اتصالات وجود دارد.

این جوش خوردن ممکن است از ۶ ماه تا ۲ سال به طول بیانجامد.

در خلال این دوران پیچ ها یا میله ها سبب نگه داشتن مهره ها می شوند.

دوران بازیافت بایستی تحت مراقبت فیزیوتراپ بوده و تا موقعی که همجوشی کامل نشده است فشار زیادی بر بدن وارد نشود.

در یک نگاه واقع بینانه باید گفت در این روش کمر هرگز کاملا صحیح، سالم و توانا نخواهد شد.

هدف همجوشی بهبود قابل توجه درد و سایر علائم است.

فرد بایستی حتی الامکان از خم شدن و نشستن طولانی مدت بپرهیزد.

استفاده از کمربندهای مخصوص نیز تا سه هفته مناسب است و بیش از آن ممکن است ضعیف شدن عضلات کمر و شکم را به دنبال داشته باشد.

تردیدی وجود ندارد که سیگار کشیدن احتمال موفقیت عمل جراحی را کاهش می دهد.

پس از جراحی حرکات ایزومتریک جهت تقویت عضلات تنه بسیار مفید است (برای مثال، انقباض عضلات شکم و مدت ۱۰ ثانیه و تکرار آن در نوبت های مختلف).

در گونه دیگری از همجوشی پس از ایجاد یک بریدگی در قسمت پایین شکم، فضای دیسک با استخوانی که از روی لگن خاصره برداشته شده است (بالاتر از مفصل ران) پر می شود.

معمولا استخوان تراشیده شده را داخل یک محفظه پلاستیکی قرار داده و درون فضای دیسک قرار می‌دهند تا فضای دیسک دچار فروافتادگی نشود.

7- دیسک مصنوعی (A.D)

این اعتقاد وجود دارد که حفظ حرکت در  یک دیسک، مفاصل مهره ای جانبی را در معرض فشار کمتری قرار می دهد.

به همین منظور دیسک مصنوعی طراحی شده است که نوعی وسیله مکانیکی است و دارای قابلیت های حرکتی می باشد.

دیسک مصنوعی از طریق شکم جایگذاری می شود.

در این نوع جراحی هیچ عضله ای بریده نمی‌شود و عضلات به سادگی جدا می‌شوند.

مزیت عمل جراحی از جلو (از طریق شکم) این است که در مقایسه با جراحی از پشت درد کمتری ایجاد می شود.

طول مدت زمان بستری بیمار پس از جراحی و همچنین هزینه این روش در مقایسه با همجوشی تقریباً نصف است.

تمام بیماران قادر به انجام این نوع جراحی نیستند.

افرادی می‌توانند از این جراحی استفاده کنند که شرایط زیر را دارا باشد:

• استخوان دارای چگالی طبیعی باشد، برای مثال در صورتی که فرد دچار پوکی استخوان باشد ممکن است دیسک مصنوعی به درون استخوان فرو رود.
• رویه های مفصلی بایستی سالم باشد، زیرا جراحی از جلو انجام می شود.
• فرد به درد عصب سیاتیک مبتلا نباشد.
• دیسک دچار افتادگی و یا فروپاشیده نبوده و برآمدگی استخوانی وجود نداشته باشد (این حالت در بیش از نیمی از سالمندان وجود دارد).

مراقبتهای پس از جراحی دیسک مصنوعی مشابه سایر روش هاست.

8- جراحی با لیزر

لیزر درمانی یکی از شیوه های جدید در دهه های اخیر است.

در این روش جراحی سوزنی را در دیسک وارد می‌سازد تا انرژی لیزر را جهت کاهش بافت دیسک مورد استفاده قرار دهد.

کاهش اندازه دیسک، فشار وارد بر عصب را کاهش می دهد.

با وجود کاهش دردی که متعاقب این شیوه در بسیاری از بیماران مشاهده شده است، ولی سودمندی جراحی دیسک با لیزر هنوز محل تردید است.

در این نوع جراحی بیماران ۷ تا ۱۰ روز قبل از عمل بایستی آسپرین و سایر داروهای آرتریت را قطع کنند، زیرا این داروها سبب نازک شدن خون شده و زمان لخته شدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

همچنین آنان باید حداقل یک هفته قبل از جراحی از کشیدن سیگار اجتناب کنند.